Chức năng của thận là gì? Tầm quan trọng đối với sức khỏe
Thận là một trong những cơ quan quan trọng, đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì sự ổn định của môi trường bên trong cơ thể. Vậy, chức năng của thận là gì? Tìm hiểu rõ hơn qua bài viết bên dưới của Diag.
Kích thước và trọng lượng thận của người trưởng thành
Thận nằm ở hai bên cột sống, mỗi quả thận có kích thước khoảng 10-12 cm và trọng lượng từ 150 đến 170 gram. Mặc dù kích thước nhỏ nhưng thận thực hiện nhiều chức năng quan trọng giúp duy trì sức khỏe tổng thể.
Chức năng của thận là gì? Các vai trò quan trọng trong cơ thể
Lọc máu và loại bỏ chất thải độc hại
Mỗi ngày, thận có thể lọc khoảng 150-200 lít máu, loại bỏ các chất thải như urea, creatinine và các sản phẩm chuyển hóa khác qua nước tiểu. Quá trình này giúp duy trì môi trường bên trong ổn định, ngăn ngừa sự tích tụ các chất độc hại có thể gây tổn thương cho các cơ quan khác.
Điều hòa thể tích máu và cân bằng điện giải
Thận điều chỉnh lượng nước trong cơ thể bằng cách tái hấp thu hoặc đào thải nước qua nước tiểu. Đồng thời, cơ quan này giúp duy trì cân bằng các ion điện giải như natri, kali, canxi và photpho. Việc này giúp ổn định huyết áp và đảm bảo môi trường phù hợp cho các hoạt động sống của tế bào.
Duy trì cân bằng pH máu
Thận tham gia điều chỉnh độ axit - bazơ trong máu bằng cách bài tiết ion H+ và tái hấp thu bicarbonate. Quá trình này giúp giữ pH máu trong khoảng sinh lý 7.35-7.45. Đây là mức rất quan trọng để các enzym và tế bào hoạt động bình thường.
Sản xuất hormone quan trọng
Thận không chỉ lọc máu mà còn sản xuất một số hormone thiết yếu:
Bài tiết các chất có hoạt tính và thuốc
Thận còn có vai trò bài tiết các dược phẩm và chất độc hại tích tụ trong cơ thể từ thực phẩm hay môi trường. Chức năng này rất quan trọng trong quá trình chuyển hóa và đào thải thuốc, giúp làm sạch cơ thể.
Dấu hiệu nhận biết chức năng thận suy giảm
Khi thận suy giảm chức năng, cơ thể có thể xuất hiện các dấu hiệu sau:
Khó ngủ do tích tụ độc tố trong máu.
Mệt mỏi, suy nhược do thiếu erythropoietin và thiếu máu.
Da khô, bong tróc do mất cân bằng điện giải và độc tố.
Hôi miệng do tích tụ ure.
Thay đổi màu sắc nước tiểu, đi tiểu nhiều hoặc ít, phù nề, đau lưng.
Các phương pháp đánh giá chức năng thận
Để đánh giá chức năng thận, các bác sĩ thường chỉ định các xét nghiệm sau:
Xét nghiệm creatinine trong máu: Đây là xét nghiệm đo một chất thải gọi là creatinine. Nếu thận hoạt động kém, creatinine sẽ tăng cao trong máu vì thận không lọc sạch được.
Đo độ lọc cầu thận (GFR): GFR cho biết thận lọc máu tốt đến mức nào. Chỉ số này càng thấp thì chức năng thận càng suy giảm.
Xét nghiệm ure trong máu (BUN): Ure là chất thải khác do cơ thể tạo ra và thận phải đào thải. Nếu ure trong máu cao, thận có thể đang làm việc kém hiệu quả.
Xét nghiệm nước tiểu tổng quát: Xét nghiệm này kiểm tra xem trong nước tiểu có protein, máu hoặc vi khuẩn không. Những dấu hiệu này giúp phát hiện sớm tổn thương hoặc viêm thận.
Siêu âm thận: Siêu âm dùng sóng âm để tạo hình ảnh thận, giúp bác sĩ xem thận có bình thường không, có sỏi hay tắc nghẽn không.
Chụp CT hoặc MRI: Đây là các phương pháp chẩn đoán hình ảnh chi tiết hơn siêu âm, giúp phát hiện các vấn đề thận khó nhìn thấy bằng siêu âm.
Những phương pháp này thường được kết hợp với nhau để bác sĩ đánh giá chính xác chức năng thận, giúp phát hiện sớm bệnh và theo dõi điều trị hiệu quả.
Các nguyên nhân và thói quen gây suy giảm chức năng thận
Một số yếu tố làm tổn thương thận hoặc làm suy giảm chức năng thận bao gồm:
Không uống đủ nước, khiến thận phải làm việc quá sức.
Ăn mặn, làm tăng tải muối lên thận.
Lạm dụng thuốc giảm đau, kháng sinh không theo chỉ định.
Nhịn tiểu thường xuyên.
Hút thuốc lá và uống nhiều rượu bia.
Những thói quen này làm tăng nguy cơ tổn thương cầu thận, viêm thận và suy thận mãn tính.
Các bệnh lý và vấn đề sức khỏe liên quan đến suy giảm chức năng thận
Khi thận suy giảm chức năng, cơ thể có thể dẫn đến các bệnh lý và vấn đề sức khỏe như:
Suy thận cấp: Thận mất khả năng lọc máu đột ngột trong vài giờ đến vài ngày, gây tích tụ độc tố, giảm nước tiểu, có thể dẫn đến mệt mỏi, buồn nôn và nguy hiểm nếu không điều trị kịp.
Suy thận mạn: Chức năng thận giảm dần trong thời gian dài, thường do tiểu đường hoặc tăng huyết áp, không hồi phục và có thể tiến triển nặng.
Phù nề (sưng phù): Thận không loại bỏ đủ nước và muối, khiến cơ thể giữ nước gây sưng ở chân, mặt hoặc các vùng khác.
Tăng huyết áp: Suy thận làm rối loạn điều hòa huyết áp, gây tăng huyết áp, làm tổn thương mạch máu và thận thêm.
Thiếu máu: Thận giảm sản xuất hormone erythropoietin, dẫn đến thiếu hồng cầu, gây mệt mỏi và yếu sức.
Rối loạn điện giải: Thận không kiểm soát tốt kali, natri, canxi, có thể gây rối loạn nhịp tim hoặc yếu cơ.
Tích tụ độc tố trong máu: Chất thải tích tụ gây ngứa, khó ngủ, buồn nôn và suy nhược.
Viêm cầu thận: Viêm các bộ phận lọc máu nhỏ trong thận, làm giảm chức năng lọc.
Hội chứng thận hư: Protein rò rỉ vào nước tiểu, gây phù và suy giảm chức năng thận.
Tắc nghẽn đường tiết niệu: Sỏi thận, phì đại tuyến tiền liệt hoặc ung thư gây tắc nghẽn, làm tổn thương thận.
Bệnh tim mạch: Suy thận tăng nguy cơ bệnh tim do giữ nước, muối và tăng huyết áp.
Loãng xương và rối loạn khoáng chất: Thận giảm chuyển hóa vitamin D, làm xương yếu và dễ gãy.
Những vấn đề trên đều có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu suy giảm chức năng thận giúp người bệnh có hướng chăm sóc và điều trị phù hợp, tránh các biến chứng nguy hiểm
Cách bảo vệ và duy trì chức năng thận khỏe mạnh
Để giữ thận khỏe mạnh, bạn nên áp dụng các biện pháp sau:
Uống đủ nước mỗi ngày (khoảng 2-2.5 lít).
Ăn giảm muối, tăng cường rau củ quả, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn.
Tránh sử dụng thuốc không cần thiết và luôn theo hướng dẫn của bác sĩ.
Tập thể dục đều đặn để cải thiện tuần hoàn và sức khỏe tổng thể.
Không hút thuốc, hạn chế rượu bia.
Khám sức khỏe định kỳ và làm xét nghiệm chức năng thận để phát hiện sớm các vấn đề.
Thận đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì sự ổn định của môi trường nội mô cơ thể. Hiểu rõ chức năng thận và áp dụng các biện pháp bảo vệ là rất cần thiết để phòng ngừa bệnh tật và nâng cao chất lượng cuộc sống. Thăm khám định kỳ và xét nghiệm chức năng thận giúp phát hiện sớm tổn thương, từ đó can thiệp hiệu quả và duy trì thể trạng khỏe mạnh lâu dài.
Doanh nghiệp: Diag
Địa chỉ: 414-420 Đường Cao Thắng, Phường 12, Quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam
Số điện thoại: 19001717
Xét nghiệm chức năng thận tphcm
Xét nghiệm chức năng thận ở trẻ em
Xét nghiệm đánh giá chức năng thận
Các xét nghiệm đánh giá chức năng thận
Xét nghiệm chức năng thận là gì
Nhận xét
Đăng nhận xét