Nguyên nhân bệnh lậu là gì? Vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae gây bệnh lậu
Lậu là một bệnh lây truyền qua đường tình dục do vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae gây ra. Trong nội dung bên dưới, bạn sẽ hiểu rõ hơn về loại vi khuẩn này cũng như nắm rõ con đường lây truyền của bệnh lậu. Từ đó có hướng phòng ngừa bệnh hiệu quả.
Vì sao cần hiểu rõ nguyên nhân gây bệnh lậu?
Hiểu rõ nguyên nhân gây bệnh lậu là bước quan trọng để phòng ngừa và chủ động thăm khám điều trị hiệu quả. Bệnh lậu do vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae gây ra, chủ yếu lây qua quan hệ tình dục không an toàn dưới mọi hình thức. Khi biết được đường lây truyền chính, bạn sẽ chủ động hơn trong việc sử dụng bao cao su, xét nghiệm định kỳ và tránh quan hệ với người có nguy cơ cao.
Bên cạnh đó, một số người có thể lây bệnh do không biết đối tác đã nhiễm bệnh vì lậu có thể không biểu hiện triệu chứng. Hiểu rõ nguyên nhân còn giúp phát hiện sớm, tránh lây nhiễm cho bạn tình và hạn chế biến chứng nguy hiểm.
Ngoài ra, nắm rõ cơ chế lây nhiễm cũng hỗ trợ bác sĩ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp, đảm bảo hiệu quả và hạn chế tái phát.
Vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae là nguyên nhân bệnh lậu
Tác nhân trực tiếp gây bệnh lậu là vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae. Đây là vi khuẩn gram âm, hình hạt cà phê và thường tồn tại thành từng cặp. Do đó còn có tên gọi là song cầu khuẩn hoặc lậu cầu.
Neisseria gonorrhoeae không thể tồn tại lâu ngoài cơ thể người và rất nhạy cảm với môi trường khô ráo, nhiệt độ cao hoặc ánh sáng.
Vi khuẩn này có khả năng bám dính mạnh mẽ vào các tế bào biểu mô nhờ pili và các protein bề mặt đặc hiệu. Sau khi bám vào bề mặt niêm mạc (thường là niệu đạo, cổ tử cung, trực tràng, họng hoặc kết mạc mắt) N. gonorrhoeae sẽ xâm nhập vào mô, gây viêm và phá hủy lớp tế bào bảo vệ.
Quá trình gây bệnh bắt đầu khi vi khuẩn kích hoạt phản ứng viêm của hệ miễn dịch tại vị trí nhiễm. Cơ thể sẽ huy động bạch cầu trung tính đến tiêu diệt vi khuẩn, tạo thành mủ - đây là biểu hiện đặc trưng của bệnh lậu.
Tuy nhiên, N. gonorrhoeae có khả năng biến đổi cấu trúc kháng nguyên bề mặt, giúp vi khuẩn “né tránh” hệ miễn dịch, gây nhiễm trùng kéo dài hoặc tái phát.
Ngoài ra, lậu cầu còn có thể lan sâu vào mô dưới niêm mạc hoặc qua đường máu đến các cơ quan khác, gây biến chứng toàn thân nếu không điều trị kịp thời.
Các con đường lây truyền bệnh lậu
Bệnh lậu lây truyền chủ yếu qua quan hệ tình dục không an toàn với người nhiễm bệnh. Đây là con đường phổ biến nhất, bao gồm cả quan hệ âm đạo, hậu môn và miệng. Vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae có mặt trong dịch tiết sinh dục và có thể xâm nhập vào cơ thể qua các niêm mạc mỏng như niệu đạo, cổ tử cung, trực tràng, hầu họng hoặc kết mạc mắt.
Ngoài ra, bệnh cũng có thể lây từ mẹ sang con trong quá trình sinh thường nếu người mẹ đang mang vi khuẩn lậu. Trẻ sơ sinh có nguy cơ cao bị viêm kết mạc mắt do lậu, có thể dẫn đến mù lòa nếu không được điều trị sớm.
Dù ít phổ biến hơn nhưng lậu cũng có thể lây qua việc dùng chung đồ chơi tình dục nếu không được vệ sinh đúng cách sau khi sử dụng.
Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh lậu
Các chuyên gia y tế giải thích một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh lậu như sau.
Quan hệ tình dục không an toàn: Đây là yếu tố nguy cơ lớn nhất. Việc không sử dụng bao cao su khi quan hệ tạo điều kiện cho vi khuẩn lậu lây truyền trực tiếp từ người nhiễm sang bạn tình.
Quan hệ với nhiều bạn tình hoặc bạn tình không rõ tình trạng sức khỏe: Người có nhiều bạn tình hoặc có bạn tình không rõ tiền sử bệnh lý sẽ có nguy cơ tiếp xúc với mầm bệnh cao hơn. Việc này khiến khả năng nhiễm Neisseria gonorrhoeae tăng lên rõ rệt.
Có tiền sử mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục: Người từng mắc các bệnh như chlamydia, giang mai, HIV… thường có nguy cơ tái nhiễm lậu cao hơn. Các tổn thương niêm mạc do bệnh khác tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn lậu xâm nhập.
Tuổi trẻ, đặc biệt từ 15 - 24 tuổi: Nhóm tuổi này thường có hoạt động tình dục và thiếu kiến thức phòng tránh cũng như ngại thăm khám định kỳ. Điều này dẫn đến việc lây lan bệnh âm thầm mà không được phát hiện kịp thời.
Không xét nghiệm định kỳ và không điều trị sớm: Việc không tầm soát bệnh lây truyền định kỳ khiến nhiều người không biết mình đã nhiễm lậu, tiếp tục lây lan cho người khác. Một số trường hợp không có triệu chứng rõ rệt nên dễ bỏ sót.
Sử dụng chung đồ chơi tình dục không vệ sinh: Dùng chung dụng cụ tình dục mà không vệ sinh đúng cách hoặc không dùng bao cao su cho đồ chơi cũng làm tăng nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn lậu từ người này sang người khác.
Những hiểu lầm về con đường lây truyền bệnh lậu
Nhiều người cho rằng bệnh lậu có thể lây qua các tiếp xúc thông thường như bắt tay, ôm hôn xã giao, hoặc dùng chung bát đũa, khăn tắm, toilet công cộng. Tuy nhiên, đây là những hiểu lầm phổ biến.
Vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae rất yếu, không thể sống lâu ngoài cơ thể và không tồn tại được trên các bề mặt khô ráo hoặc vật dụng sinh hoạt thông thường.
Một số người cũng lo ngại rằng chỉ cần tiếp xúc gần với người bệnh là có thể bị lây. Trên thực tế, lậu chỉ lây khi có tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết chứa vi khuẩn - thường là qua quan hệ tình dục không an toàn hoặc lây từ mẹ sang con khi sinh.
Hiểu sai về con đường lây truyền có thể dẫn đến kỳ thị không đáng có và khiến người bệnh ngại thăm khám, từ đó làm tăng nguy cơ lây lan âm thầm trong cộng đồng.
Cần làm gì để phòng tránh bệnh lậu?
Bất kỳ ai cũng có thể nhiễm khuẩn lậu cầu. Vậy nên cần thực hiện những biện pháp phòng tránh phù hợp trước căn bệnh nguy hiểm này.
Quan hệ tình dục an toàn: Luôn sử dụng bao cao su đúng cách khi quan hệ qua đường âm đạo, hậu môn hoặc miệng là biện pháp hiệu quả nhất để ngăn ngừa lây nhiễm vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae. Bao cao su giúp ngăn dịch tiết chứa vi khuẩn tiếp xúc với niêm mạc của bạn tình.
Chung thủy với một bạn tình khỏe mạnh: Duy trì mối quan hệ một vợ một chồng hoặc quan hệ với người bạn tình không nhiễm bệnh, đã được xét nghiệm định kỳ, giúp giảm thiểu nguy cơ tiếp xúc với nguồn bệnh.
Không dùng chung đồ chơi tình dục: Nếu sử dụng đồ chơi tình dục, cần vệ sinh sạch sẽ trước và sau mỗi lần dùng, và nên dùng bao cao su cho đồ chơi để tránh lây nhiễm chéo vi khuẩn giữa các bạn tình.
Tránh quan hệ khi có dấu hiệu nghi ngờ: Khi có triệu chứng bất thường như tiểu buốt, tiết dịch lạ ở bộ phận sinh dục, người bệnh nên kiêng quan hệ và đi khám sớm để tránh lây cho người khác.
Phòng ngừa lây từ mẹ sang con: Phụ nữ mang thai nên được xét nghiệm lậu trong thai kỳ, đặc biệt nếu có yếu tố nguy cơ, để được điều trị kịp thời và ngăn ngừa lây nhiễm cho trẻ sơ sinh trong quá trình sinh nở.
Xét nghiệm STDs định kỳ: Tầm soát các bệnh lây truyền qua đường tình dục, bao gồm bệnh lậu, giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời, nhất là ở những người có nguy cơ cao hoặc có bạn tình mới.
Nhìn chung, lậu là một bệnh lây truyền qua đường tình dục rất nguy hiểm do vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae. Việc nắm rõ nguyên nhân gây bệnh lậu là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong hành trình bảo vệ sức khỏe tình dục.
Khi hiểu được cơ chế gây bệnh và các yếu tố nguy cơ, mỗi người có thể chủ động thay đổi hành vi, thực hiện các biện pháp phòng tránh phù hợp và đi khám sớm nếu cần.
Diag
Địa chỉ: 414-420 Đường Cao Thắng, Phường 12, Quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam
Số điện thoại: 19001717
Nhận xét
Đăng nhận xét